Karel ende Elegast

Karel ende Elegast, een verhaal uit de vroege literatuur. Wie de schrijver is net zoals bij vele andere verhalen uit de Middeleeuwen een groot raadsel. Het verhaal is ontstaan in 1250 en behoort tot de Karelroman, een vorm van de ridderroman die zich in de kringen van Karel de Grote afspeelt. 

De Karelroman heeft enkele kenmerken die duidelijk terug te zien zijn in het verhaal van Karel ende Elegast:

Ten eerste  is het zo dat de mensen over een onvoorwaardelijke trouw aan de koning bezitten. Dit is goed te zien in het personage; Elegast. Elegast is verbannen door de koning uit zijn rijk. Toch toont de zwarte ridder trouw aan de koning terwijl ze samen op dievenpad zijn en Elegast niet eens weet dat hij te maken heeft met de koning die zich voordoet als ene Adelbrecht, oftewel: van adellijke geboorte.

Ten tweede is er nauwelijks eerbied voor de vrouw, dit betekent dat de Karelromans voorhoofs zijn. De mannen keken neer op hun vrouwen en op vrouwen in het algemeen. Eggeric van Eggermonde geeft in het verhaal van Karel ende Elegast een mooi voorbeeld van dit kenmerk. Hij luister ten eerste niet naar zijn vrouw. Vervolgens ontstaat er een ruzie en maakt Eggeric het nog bonter door zijn vrouw te slaan. Elegast heeft dit allemaal meegekregen en dat is ook waarom wij weten dat dit zich heeft afgespeeld in het verhaal, omdat het verhaal wordt verteld vanuit de hoofdpersoon, Karel de Grote. 

Ten derde komen er veel sprookjesmotieven voor in het verhaal. Karel krijgt op de avond voor de grote hofdag een boodschap van een engel dat hij uit stelen moet gaan. Op het eerste gezicht leek dit hem helemaal niet mogelijk, echter toen hij probeerde uit het kasteel te vluchten lag iedereen in een diepe slaap, een soort van magie zou je kunnen zeggen. Deze magie heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat Karel van tevoren wist over de snode plannen van zijn zwager, de magie heeft meegeholpen aan het feit dat hij niet vermoord werd. 

Ten vierde is er sprake van ruwe zeden in de Karelromans, en ook in dit verhaal. Het verhaal geeft een erg goed beeld naar hoe het er in die tijd aan toe ging. De goede maar ook zeker de minder goede handelingen. 

Ten slotte wordt de mannelijk kracht en forsheid zwaar benadrukt. Dit gebeurt vooral op het einde van het verhaal, Elegast gaat een duel aan met Eggeric om de dood. Het is een hevig gevecht, beide mannen staan er in het begin goed voor, beide hebben ze mooie wapens en sterke paarden. Toch slaagt Elegast erin om Eggeric te verslaan. Hij mag trouwen met Eggeric's vrouw, de zus van de koning, omdat hij vele malen zijn onvoorwaardelijke trouw aan Karel de Grote heeft bewezen.