dinsdag 18 maart 2014

Indische duinen - Adriaan van Dis


Over vaderliefde

In het boek IndischeDuinen, geschreven door Adriaan van Dis, wordt de zoektocht van Van Dis naar zijn roots aan het licht gebracht. Hierin zoekt hij vooral naar het verhaal achter zijn vader. Adriaan is door zijn vader niet met de zachte hand opgevoed. Dit heeft impact gehad op hem en op zijn hele familie. Hij verlangt naar de waarheid en naarmate hij meer over zijn vader te weten komt, hoe meer hij begint in te zien dat hij erg veel karakter trekken van hem heeft. Helaas zijn dit niet altijd positieve karakter trekken. Deze zoektocht van Van Dis doet hem tevens nadenken over zijn jeugd. De vraag is of de moeilijke jeugd van Adriaan volledig aan zijn vader ligt.

De moeilijke jeugd van Adriaan van Dis is niet te wijten aan zijn vader, omdat zijn vader veel heeft meegemaakt in zijn leven. Op jonge leeftijd werd Justin II geslagen door zijn vader, maar dat niet alleen. Hij heeft ook gevochten bij het KNIL, het Koninklijk Nederlands Indisch Leger,  en heeft tijdens de Tweede Wereld oorlog veel gezien en meegemaakt. Hij is toen onder andere gemarteld door de Japanners. Na de bevrijding is hij samen met de moeder van Van Dis en haar drie dochters naar Nederland gekomen. Door een opgelopen hartkwaal werd hij arbeidsongeschikt verklaard. Door alles wat Justin heeft meegemaakt is hij erg agressief geworden en hij heeft zich volledig gestort op de opvoeding van zijn enige zoon, met alle gevolgen van dien. Je kunt het hem dan niet kwalijk nemen dat hij zijn zoon sterk wilt maken voor als er nog een oorlog uitbreekt. Doordat Justin II zoveel heeft meegemaakt weet hij niet meer wat normaal is.

Het feit dat Adriaan een slechte en moeilijke jeugd heeft gehad is wel te wijten aan zijn vader. Ook al is Justin II vroeger mishandeld, dat geeft hem nog niet het recht om zijn eigen kind ook te mishandelen. Het slaan van kinderen heeft veel ernstige mentale gevolgen. Adriaan heeft veel haatgevoelens overgehouden over zijn vader en was zelfs van plan zijn achternaam te veranderen; hij wilde niets meer met zijn vader te maken hebben. Justin II heeft verkeerde normen en waarden doorgekregen van zijn ouders, maar hij had na de tijd van mishandeling hulp kunnen zoeken. Praten over je probleem met iemand die er totaal buiten staat kan veel oplossen. Een neutrale mening over de situatie kan je helpen met beginnen met logisch nadenken en de normale normen en waarden leren. Hij zou zijn visie over hoe je een kind moet opvoeden kunnen veranderen in plaats van zijn kind precies zo op te voeden met alle negatieve aspecten die hij ook heeft meegemaakt in zijn jeugd.


Daartegenover staat dat Justin II een man van eer is. Hij zou nooit toegeven dat hij een probleem heeft. Hij zou niet eens toegeven dat hij zijn zoon verkeerd behandelt. Sterker nog, hij zou het niet eens geloven als hem dat werd verteld. Justin II wilde van zijn zoon een man maken. Hij was er heilig van overtuigd dat zijn manier dé manier was. Zwemmen in de bevroren zee en vervolgens zonder af te drogen weer naar huis lopen, dat was de manier. Hij zou de hulp van anderen afslaan simpelweg omdat hij te trots is.

Maar je kunt het aan de andere kant het de vader niet kwalijk nemen voor de lastige jeugd van Van Dis omdat er nog zoveel meer speelde. Niet alleen de vader, maar ook de halfzusjes en de moeder hebben veel meegemaakt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn moeder duikt voor afleiding in het bovennatuurlijke en de spirituele wereld. Het gezin woonde samen met nog drie andere gezinnen, allemaal Indonesisch. Omdat hij als enige licht getint was en was geboren na de oorlog voelde hij zich eenzaam en een buitenstaander. Op school werd hij gepest omdat hij een stapje voor liep door de strenge opvoeding van zijn vader. Aan zijn vader valt niets te wijten. Het zijn alle gebeurtenissen bij elkaar die hem een lastige jeugd hebben gegeven. Justin heeft Adriaan juist gevormd tot wie hij nu is, dit wordt ook in het boek gezegd: ‘Je vader had ook goede eigenschappen. Je denkt dat je hem haat, maar als je hem alleen maar zou haten zou je niet zijn wie je nu bent. Je hield ook van hem en hij hield van jou.’ ‘Ik heb gezien hoe je als kleuter naar hem opkeek, hoe je hem bewonderde en naar zijn liefde hunkerde.’

 Het is dus moeilijk te bepalen of de fout geheel bij Justin II ligt. Dat Justin II veel geleden heeft in zijn jeugd is een feit, maar dat geeft hem geen vrijbrief voor zijn verdere handelingen. Hij had inderdaad naar een iemand toe kunnen gaan voor hulp, maar Justin II was een man van eer wat dit lastig voor hem maakte. Al met al lag het aan meerdere factoren dat Adriaan van Dis een moeilijke jeugd heeft gehad. Of Justins II manier van opvoeden hiervan de hoofdreden is, is optioneel.